Meer dan een paardenboerderij
Nieuwe functie voor historisch erf: paarden, groenten, zorg én hotspot voor sociale en circulaire innovatie
De Peerdegaerdt in Strijen is een goed voorbeeld van de rol die boerenerven kunnen innemen in de nieuwe economie. Dankzij een bewuste ondernemer is de Peerdegaerdt getransformeerd van een paardenhouderij naar een hybride erf met verschillende sociaal-maatschappelijke en ecologische functies.
In het vlakke polderlandschap van de Hoeksche Waard, doorbreekt de oude perenboomgaard van de Peerdegaerdt het weidse graslandschap. Dichterbij zie je de sierlijke Friese paarden in de wei zich steeds beter aftekenen tegen het groene landschap. Onderaan de sierlijk slingerende dijk ligt de oorspronkelijke fruitteeltboerderij, die er in de loop der jaren heel wat functies bij heeft gekregen.
Het erf zelf is geen ‘rechttoe-rechtaan-erf’ met een schuur in het midden. Het is weelderig en er staan diverse hagen, insecten- en bijenhotels, struiken en de oude hoogstamfruitbomen van de oorspronkelijke boerderij, waarvan nu sap wordt gemaakt. Verspreid over verschillende landjes grazen schapen, geiten, varkens en natuurlijk paarden.
Op het erf lopen kippen, ganzen en een pauw. Het ruikt er naar gebakken uitjes en – naar later blijkt – shiitakes, want die worden op het terrein gekweekt. Drie jongens die dagbesteding volgen op de Peerdegaerdt maken een lunch klaar: speltbrood met pesto, gebakken uien en shiitakes. Ondertussen wordt er een Friese merrie getraind en een groep schoolkinderen volgt een buitenles over de natuur. Zomaar een scenario op een willekeurige middag op de Peerdegaerdt in Strijen.
Nieuwe rol voor het boerenerf
De Peerdegaerdt is een goed voorbeeld van de nieuwe rol die boerenerven kunnen innemen, nu vrijkomend agrarisch vastgoed beschouwd wordt als een toenemend probleem in plattelandsregio’s. Waar de omliggende landbouwgrond in veel regio’s wegens opschaling snel opgekocht wordt, blijven het vastgoed en de erven vaak leeg. Toch bieden vrijkomende erven kansen voor een nieuwe plattelandseconomie met hybride verdienmodellen, zeker nu er langzaamaan meer ruimte rondom bestemmingsplannen komt en er regelingen zijn om de leefbaarheid van het platteland te stimuleren.
De Peerdegaerdt was van oudsher bijvoorbeeld een fruitteeltbedrijf, daarna veranderde het in een stoeterij. Nog steeds zijn deze functies verankerd op de Peerdegaerdt, maar nadat ondernemer Hèlen Sturm het bedrijf van haar ouders overnam, veranderde het bedrijf van een monofunctioneel agrarisch bedrijf naar een plek die bijdraagt aan maatschappelijke behoeften en de ecologische vraagstukken van vandaag.
Er worden paarden gefokt en paardrijlessen en paardencoaching gegeven. Van de peren uit de perenboomgaard worden sappen gemaakt. Het bedrijf is WMO-partner van de gemeente en zorgt voor dagbesteding van een uiteenlopende groep zorgcliënten. Kinderen krijgen er lessen over de natuur, er worden shiitakes gekweekt, je kunt er trouwen en terecht voor zakelijke arrangementen. Als klap op de vuurpijl is het erf ook nog eens een experimenteerzone voor de blauwe economie: het doel is dat geen afval het terrein nog verlaat en dat alles op het terrein zelf een nieuwe functie krijgt.
Proeftuin
Al deze activiteiten worden gedragen door het personeel een enthousiaste groep vrijwilligers. Ook met de gemeente wordt nauw samengewerkt, zo is de Peerdegaerdt bijvoorbeeld WMO-partner en denkt de gemeente graag mee om de verschillende activiteiten van de Peerdegaerdt mogelijk te maken. Zij ziet de Peerdegaerdt zelfs als een proeftuin voor de omgang met nieuwe functies op voormalige boerderijen.
<De initiatiefnemers werken ook nauw samen met andere initiatieven in de omgeving die eveneens nieuwe activiteiten ontwikkelen op voormalige erven. Samen proberen ze de regio te versterken als aantrekkelijke plek voor recreatie, voornamelijk voor de bewoners uit de nabijgelegen steden Rotterdam en Dordrecht.
—
Foto’s: De Peerdegaerdt
Auteur: Daphne Koenders