Langs de deuren voor de toekomst van het dorp

Bewoners Mariënvelde realiseren multifunctioneel gebouw en zorgcorporatie

Wegtrekkende jongeren, leegstaande gebouwen, achteruitgang; allemaal effecten van krimp waar de bewoners van Mariënvelde voor vreesden, maar die in hun dorp in de Achterhoek zijn uitgebleven. Dat komt volgens hen doordat zij er op tijd bij waren met het maken van plannen en het realiseren van hun Brede Maatschappelijke Voorziening, een activiteitengebouw en thuisbasis voor de dorpsbrede zorgcorporatie ineen.

Het begon allemaal in 2013. Een kleine groep initiatiefnemers zette overal in het dorp borden neer. ‘Toekomst Mariënvelde’ stond er in grote letters op. Daaronder een datum, tijdstip en de naam van het dorpscafé. Op de bewuste avond was het er barstensvol. Er waren zo’n 100 mensen gekomen, dat is veel in een dorp van 880 inwoners. De initiatiefnemers toonden foto’s van dorpen in Oost-Groningen en luidden de noodklok. “Krimp speelt ook in Mariënvelde, maar laten we het met elkaar alsjeblieft niet zo ver laten komen als in andere plekken in Nederland”, verzuchtte initiatiefnemer Freek Jansen die avond.

Daarbij presenteerden de initiatiefnemers hun eerste ideeën voor een Brede Maatschappelijke Voorziening, een gebouw waar sport en andere activiteiten samen onder een dak konden plaatsvinden. Een ontmoetingscentrum voor het dorp, gebouwd en beheerd door bewoners. Iets wat past bij de volksaard van de Mariënvelders, maar ook bij de huidige situatie van een terugtredende overheid en de participatiemaatschappij.

Keukentafelgesprekken

Het werkte. Bewoners reageerden enthousiast. Het was een gedeelde zorg, zeker nu het sluiten van de sporthal een van de eerste tekenen leek van de achteruitgang. Om ook de overige 780 bewoners te bereiken, gingen de initiatiefnemers huis-aan-huis met een enquête over de toekomst van de voorzieningen in Mariënvelde. Ze brachten de enquête persoonlijk en haalden ‘m ook zelf weer op. Dit zorgde voor inspirerende gesprekken. Ook benaderden ze de basisscholen, daar maakten de kinderen tekeningen van het dorp. “Dit zorgt dat de toekomst van het dorp overal aan de keukentafels besproken werd”, verklaart Jansen laconiek. Ook kwam er een roze brievenbus midden in het dorp, waar bewoners hun ideeën in konden gooien.

De plannen voldeden aan de behoefte van de dorpsbewoners en de initiatiefnemers vonden het belangrijk om op basis van de uitkomsten van de rondgang op zoek te gaan naar het ‘gedeelde eigen belang’. De plannen werden aangescherpt. Het idee was om een nieuwe locatie te bouwen, aangezien de oude sporthal en dorpshuis hard aan vervanging toe waren. De volgende stap was het benaderen van de gemeente met dit plan. Toevallig was het net verkiezingstijd, dus stelden de initiatiefnemers voor om een verkiezingsdebat te organiseren. Daar vroegen ze politici op de man af of ze de plannen die het dorp gezamenlijk hadden gefinancierd zouden steunen. Het debat draaide helemaal om de BMV.

De sportzaal van de BMV, die Inmiddels is grotendeels klaar is. (Foto: BMV Mariënvelde)

Zorgcorporatie

De Brede Maatschappelijke Voorziening is er inmiddels. Het gebouw, dat is ontworpen door dorpsbewoners en gebouwd met vele professionele en vrijwillige uren, wordt op 30 september 2016 officieel geopend en in gebruik genomen. De initiatiefnemers konden rekenenen op veel media-aandacht. Het proces heeft het dorp dichterbij elkaar gebracht, de bewoners pakken nu ook andere behoeften in gezamenlijkheid aan. Zo bleek bij een bijeenkomst over de decentralisatie van de zorg dat het dorp voor een nieuwe uitdaging kwam te staan. De bewoners besloten naast de BMV ook met elkaar een zorgcorporatie te beginnen.

Die is er inmiddels en werkt nauw samen met de BMV. “De zorgcorporatie biedt dagbesteding en lichte zorg voor de leeftijden van 0 tot 99 jaar”, vertelt Jansen trots. Zijn droom voor Mariënvelde is uitgekomen. “De combinatie van ontmoeten, zorg, sport en welzijn in een gebouw is dé levensader gevonden van een kern. En dat verenigd in één gebouw, maakt het niet uniek, maar wel bijzonder. Onze droom is dat opa en oma in de ontmoetingsruimte zitten en hun kleinkind zien sporten als activiteit van de basisschool. Deze verbinding kan tot ontmoeting en samenwerking leiden. Kinderen leren koken van ouderen, ouderen leren van kinderen omgaan met de computer. Voorleesoma’s naast het koken, dagbesteding naast ontspanning. Dat maakt dit gebouw!”

—

Foto boven: De bewoners van Mariënvelde bouwen hun Brede Maatschappelijke Voorziening zelf. (Foto: BMV Mariënvelde)

Auteur: Daphne Koenders