Betaalbare woningen in leegstaande boerderij Garyp

Lokale ondernemer ziet herbestemming monumenten als wapen tegen krimp

Een Fries dorp, een vervallen boerderij en een ondernemer met een missie. Welkom in Garyp, waar ondernemer Johan Timmermans door middel van herbestemming op verschillende manieren de krimp in zijn dorp probeert tegen te gaan. Zijn huidige project: het transformeren van een oude boerderij tot zeven betaalbare woningen.

De boerderij waar het om gaat, is omstreeks 1900 gebouwd en ontworpen door W.C. de Groot, een architect van wie de ontwerpen typerend zijn voor Leeuwarden en omgeving. Aannemer Johan Timmermans (De Timmermantsjoender) kocht in 2015 het vervallen pand dat al twee jaar te koop stond en begon onlangs met de renovatie. In de boerderij moeten zeven betaalbare woningen komen.

De woningen kunnen dienen als starterswoningen, maar ook als zorgwoningen. “Het idee is dat jonge gezinnen samen met hun ouders in hetzelfde gebouw kunnen wonen, maar hun eigen huis hebben.” Er is vraag naar de woningen: al voor de werkzaamheden in oktober 2015 begonnen, waren er vijf van de zeven woningen verkocht.

De boerderij het Boerespul in Garyp. Foto: De Timmermantsjoender

Inspelen op behoeften van het dorp

De transformatie van de boerderij is het tweede project waar Timmermans zich aan waagt. En als het aan hem ligt, volgen er in de toekomst nog meer herbestemmingen. In de eerste editie van dit kennisprogramma kwam zijn project de Eendracht al aan bod, een rijksmonument dat Timmermans inmiddels succesvol heeft herbestemd tot multifunctionele locatie met onder andere zorgwoningen, kantoren, een kinderdagverblijf en een huisartsenpost.

Oorspronkelijk hield Timmermans zich als aannemer voornamelijk bezig met verbouwingen, maar toen hij zijn dorp door krimp zag veranderen ging hij op zoek naar manieren om zijn expertise in te zetten om Garyp levendig te houden. “Ik vind het zonde als het hele dorp tegen zo’n onbruikbaar en vervallen monument aankijkt. De Melkfabriek was een succes, omdat het aansloot bij de behoefte van het dorp aan zorg en voorzieningen. Met de herbestemming van de boerderij hoop ik dat er nieuwe mensen in Garyp komen wonen, zodat de Spar open kan blijven en het verenigingsleven blijft bestaan.”

Lange adem en ondernemersvernuft

Het lopen van risico om iets voor elkaar te krijgen in een krimpend dorp als Garyp; Timmermans kan er een boekje over open doen, want om tot de bouw te komen was flink veel geduld en ondernemersvernuft nodig. Oorspronkelijk was zijn plan om de woningen te gaan verhuren onder de liberalisatiegrens. “Maar ik liep tegen hoge muren op. Op het gebied van vastgoed in krimpregio’s willen banken geen risico nemen, daarom kreeg ik – in tegenstelling tot bij de Eendracht – de financiering niet rond.” De zorgwoningen in de Eendracht zijn wel tegen een lange huur gerealiseerd. Dat lukte, omdat er de oude fabriek nu meerdere functies heeft, waaronder het kantoor van Timmermans zelf.

Omdat de boerderij een rijksmonument is, hoopte Timmermans in aanmerking te komen voor een subsidie om de onrendabele top te financieren. “Ik heb subsidie aangevraagd voor het opknappen van het monument en voor het huisvesten van starters. Beide aanvragen zijn niet gehonoreerd. Als je de woningen doorverhuurt of doorverkoopt is het lastig om subsidie te krijgen. Op een gegeven moment zeiden ze bij de provincie dat ik de boel beter plat kon gooien om vervolgens nieuwbouw te realiseren. Dat was het moment dat ik ben weggelopen van de onderhandelingstafel. Dan maar zonder subsidie door.”

De boerderij in transformatie. Foto: De Timmermantsjoender

Kijken naar de toekomst

Al met al was het een lang traject, waarin Timmermans vastliep op zijn missie om de woningen onder de huurliberalisatiegrens te realiseren. Iets dat volgens hem belangrijk is voor dorpen als Garyp om jongeren te behouden en aan te trekken. Bovendien kan hij dat, omdat hij als opdrachtgever en aannemer tegelijk op bepaalde kosten kan besparen. Hij sprak zelfs over zijn missie met minister Blok voor Wonen en Rijksdienst. “Hij vond het heel interessant en uniek dat een particulier dat kan realiseren onder de liberalisatiegrens.”

Tegen wil en dank heeft hij uiteindelijk de keuze gemaakt om de woningen te verkopen. Tegen een lage prijs, dat wel. In de toekomst hoopt Timmermans op een zelfde soort manier in meer behoeften van Friese dorpen te kunnen voorzien. Inmiddels heeft hij samen met twee andere specialisten de Stichting Herbestemming Vast(erf)goed opgericht, waarmee zij inzetten op het ontwikkelen en  uitwisselen van kennis op de vlakken waar vooral Timmermans, al proberende, tegen muren opliep. “Hiermee hoop ik de kans op succesvolle herbestemming als middel om dorpen levendig te houden te vergroten.”